Wat is een manuele therapie?
De manueel therapeut is een specialist binnen de fysiotherapie die zich met name richt op de wervelkolom en de daaraan gerelateerde klachten. Een manueel therapeut is een fysiotherapeut die na zijn opleiding voor fysiotherapie één van de vijf erkende opleidingen voor manuele therapie heeft gevolgd. De opleidingen duren 2 tot 4 jaar (in deeltijd).

Wanneer naar een manueel therapeut?
De manueel therapeut is uitermate geschikt voor de diagnosestelling, al of niet in combinatie met de behandeling, van aandoeningen van het bewegingsapparaat (gewrichten, spieren etc) in het algemeen en van de wervelkolom in het bijzonder.

Over manuele therapie; diagnostiek en behandeling
Diagnostiek. De patiënt komt met een hulpvraag bij de manueel therapeut en deze hulpvraag wordt middels de anamnese geëxpliciteerd. Na de anamnese volgt een lichamelijk onderzoek  waaronder palpatie, metingen en specifieke diagnostische technieken of analyse van bewegingspatronen. Deze geven de manueel therapeut nauwkeurige informatie over het bewegingsverloop en eventuele functiestoornissen van gewrichten.
Op grond van deze gegevens wordt er een manueel therapeutische diagnose geformuleerd De manueel therapeut zal tijdens het eerste consult in overleg met de patiënt besluiten of behandeling zinvol is, dan wel aanvullend medisch onderzoek wenselijk is, of dat er een contra-indicatie voor manuele therapie is. In beide laatste gevallen vindt terugkoppeling naar de verwijzer plaats.

Therapie. Doel van de manuele therapie is het beantwoorden van de hulpvraag van de patiënt. Dit gebeurt onder andere door het herstellen of verminderen van de functiestoornissen die tijdens het lichamelijk onderzoek zijn gevonden (pijn, mobiliteit, etc.). Het uiteindelijk doel is een normale uitvoering van dagelijkse activiteiten en optimale participatie in het dagelijks leven zoals in werk en sport.
Tijdens de manueel therapeutische behandeling kan gebruik worden gemaakt van mobilisaties, eventueel aangevuld met manipulaties. Een mobilisatie is een repeterend toegepaste techniek, meestal in de beperkte bewegingsrichting van een gewricht.
Hierbij kunnen o.a. amplitude, kracht, ritme, duur en positie van het gewricht worden gevarieerd. Een manipulatie is een mobilisatie in een eindstand van een gewricht, uitgevoerd met gedoseerde snelheid in een korte impuls. Het is een voor de patiënt niet controleerbare beweging, waarbij een knappend geluid kan optreden. De meeste patiënten ervaren dit als een kortstondig, vreemd, maar niet pijnlijk gevoel. De effecten van manuele therapie zijn veelal voor de patiënt direct merkbaar, namelijk een duidelijke verbetering van de mobiliteit en afname van de pijn. Dit schept voorwaarden voor verder optimaal herstel.
Goede instructie, begeleiding en het geven van inzicht aan de patiënt in verantwoord bewegingsgedrag is onderdeel van het behandelprogramma (gemiddeld 6 behandelingen). Het behandelprogramma wordt beëindigd wanneer voldaan is aan de hulpvraag van de patiënt, of wanneer behandeling geen verbetering laat zien ten aanzien van de hulpvraag van de patiënt. Bij beëindiging van de behandeling rapporteert de manueel therapeut aan de verwijzer.

Enkele voorbeelden:

• hoofd- en nekpijn met het slecht kunnen bewegen van de wervelkolom
• nek- en schouderklachten die uitstralen tot in de armen
• rugklachten hoog in de rug met rib en borstpijn
• lage rugklachten, eventueel met uitstralende pijn naar de benen
• bepaalde vormen van duizeligheid die opgewekt worden door het bewegen van de nek
• kaakklachten, eventueel in combinatie met nekklachten

Of manuele therapie ook uw klacht kan verhelpen, moet blijken tijdens het onderzoek bij de eerste afspraak.